Op vrijdag 10 mei 2024 is het Offline Dag. Dan wordt wie dat wil, gevraagd en gestimuleerd om gedurende één dag los te zijn van het internet, tot rust te komen en zich meer met andere mensen te verbinden.
Vierentwintig uur lang geen smartphone, Whatsapp, Facebook, Instagram, TikTok, X, emails en wat al dies meer zij. Durf jij de uitdaging aan te gaan en een hele dag zonder digitale prikkels te zijn? Ervaren hoe dat voelt en ontdekken of je het (nog) kunt? Doe dan mee.
Niets heeft onze levens in de afgelopen twintig jaar zo veranderd als de smartphone. Net als een kind mag, nee moet, hij overal mee naar toe. Hij is erbij in winkels, in de slaapkamer, koffieshops, restaurantjes, scholen en het toilet. Hij gaat mee op vakantie, eist aandacht tijdens een gesprek en is zelfs in de Tweede Kamer een fervente metgezel.
Verslavend
Het is inmiddels bewezen dat internet verslavend werkt. Recent onderzoek heeft aangetoond dat een internetverslaving even schadelijk kan zijn als een alcohol- of een drugsverslaving. Veertig procent van de Nederlanders is inmiddels al internet-verslaafd.
De generatie die zich nog kan herinneren hoe de wereld functioneerde zonder internet is pak ‘m beet over maximaal vijftig jaar van de aardbodem verdwenen. De bevolking die dan op aarde vertoeft, heeft nooit zonder internet geleefd. Dat is een fait accompli. Naar de gevolgen en effecten die dat gaat hebben op hun welzijn, functioneren en psyche valt nu alleen nog maar te gissen. Deskundigen hebben al gewaarschuwd dat het toenemende gebruik van smartphones in verband kan worden gebracht met een verhoogd risico op verschillende gezondheidsproblemen. Dit omvat psychische aandoeningen, slaap- en oog-problemen en problemen met spieren en gewrichten.
Wat wèl nu al duidelijk is, is dat sinds de smartphone zo’n zestien jaar geleden zijn intrede deed, het percentage tieners met emotionele problemen bijna is verdubbeld. Vooral bij meisjes is dat schrijnend. In 2009 rapporteerde 21,4 procent van de meisjes emotionele problemen. Heden ten dage gaat het om 43 procent. Een kwart daarvan heeft last van symptomen die je ziet bij internaliserende stoornissen, zoals stemmings- en angststoornissen.
TikTok, Instagram, Snapchat en dergelijke – de zogenaamde sociale media – beloofden de wereld te verbinden. In werkelijkheid – zo bleek uit een onlangs gehouden grootschalig onderzoek – zijn jongeren tegenwoordig ongelukkiger, onzekerder en eenzamer dan ooit. Ze spreken minder met elkaar af, vertonen meer gedragsproblemen en zijn vaker depressief.
We kijken met z’n allen gemiddeld 53 keer per dag op onze telefoon. Opgeteld is elke Nederlander ongeveer een volledig etmaal per week online en meer dan een maand per jaar actief op de smartphone. Ruim 52% vindt de telefoon onmisbaar en een verrijking van het leven.
Scholieren zitten gemiddeld vijf uur per dag op hun smartphone en ruim de helft van kinderen tussen de negen en dertien jaar vindt zichzelf telefoon-verslaafd.
Mei Social Vrij
De echt dapperen onder ons kunnen nog een stap verder gaan en de hele maand mei weg blijven van het internet.
Mei Social Vrij is een initiatief van Jan Bruin en Rutger Wessels. Zij maken deel uit van een groeiend collectief vrijwilligers dat zich inzet om mensen te helpen hun tijd en aandacht terug te winnen van Big Tech. Om samen los te komen van social media en weer een gezonde relatie op te bouwen met onze smartphone. Maar, vooral ook meer echte verbindingen aan te gaan met vrienden, echt aanwezig te zijn als je met je partner of kinderen bent en met meer focus te werken. Minder stress, beter slapen en gewoonweg meer tijd over houden voor leven in het hier en nu.
Volgens de twee zijn meer dan vier miljoen Nederlanders ontevreden over hun eigen social media gebruik. Zij brengen er meer tijd op en mee door dan ze eigenlijk zouden willen. Volgens Bruin en Wessels is een maand voldoende om even afstand te nemen, nieuwe gewoontes te ontwikkelen en simpelweg te ervaren wat het met je doet. Zij hopen te bereiken dat mensen meer bewust raken en zich na die maand elke keer afvragen: ‘waar ben ik naar op zoek’, ‘wil ik dit nu echt’ en ‘zo ja, hoe lang’?
Geen controle
Bruin was zelf iemand die – in 2016 nog – twaalf tot veertien uur op social media zat. Hij had destijds een baan waarbij hij weliswaar achter een beeldscherm zat, maar het ging continu door, zelfs terwijl hij aan het eten was. Hij voelde zich opgejaagd, was zijn aandacht kwijt en had het gevoel geen controle te hebben.
Met name vanwege dat laatste aspect besloot hij te veranderen. Hij begon te zoeken naar manieren om zichzelf zonder beeldscherm te vermaken en constateerde al vrij snel hoe verdomd moeilijk dat was. Hij ging wandelen zonder telefoon. Boeken lezen, hield hij aanvankelijk niet langer dan een kwartiertje vol. Toch slaagde hij erin zich langzaam aan los te weken van social media.
En dat is hem gelukt. Naar eigen zeggen is hij nu absoluut gelukkiger. Daarom wil hij zijn ervaring samen met Wessels op anderen overdragen.
Hun methode is een bewustwordingscampagne. Zij willen zoveel mogelijk mensen bewust maken van de gevaren van social media. Laagdrempelig zijn, is daarbij volgens beiden essentieel. Niet mensen forceren er nu mee te stoppen, maar ze de ruimte geven om er hun eigen invulling aan te geven. Waar zit jouw probleem en wat wil jij aanpakken?
Wie serieus geïnteresseerd is kan zich via meisocialvrij.nl aanmelden – ook nu nog, al is de kop van de maand er inmiddels af – voor gratis tips en tricks.
En de terdege gemotiveerden onder ons kunnen uiteraard elke zelf gekozen dag of maand de uitdaging aangaan.
Kijk voor meer informatie op de website van Mei Social Vrij
Meer over welzijn in Haaksbergen
Volg het nieuws uit Haaksbergen
Tekst: Hanneke Straten
Een productie van RTV Sternet