Komt een metselaar bij de bisschop.
Hij is de helft van een tweeling uit een gezin met acht kinderen. Allemaal vonden ze een vriend of vriendin met wie ze trouwden. Zelf heeft hij nooit een relatie gehad, laat staan de ware gevonden.
Op z’n zestiende werkte hij al in de bouw. Als metselaar. Tegelijkertijd was hij op andere vlakken actief in Lettele, het dorp waar hij destijds woonde. Als voetbalscheidsrechter, als leider van het eerste elftal en als disc jockey. Ook was hij, katholiek gedoopt, misdienaar vanaf z’n zevende en vrijwilliger in de kerk.
En zijn leventje kabbelde rustig voort tot hij veertig jaar was.
Wat er toen gebeurde? Niets, behalve dat hij besloot priester te worden.
Het was afgelopen woensdag vijfentwintig jaar geleden dat de inmiddels drieënzeventig-jarige Willy Rekveld tot priester werd gewijd. Overmorgen, op zondag 29 september, viert hij dat samen met wie aanwezig wil zijn in de Heilige Maria Geboortekerk in Losser met een eucharistie-viering.
Spoor
Rekveld: “Soms worden we op een spoor gezet. Avondwakes raakten toentertijd in zwang. De groep die daar in onze kerk verantwoordelijk voor was, bestond uitsluitend uit vrouwen. Zij vroegen mij de avondwake te doen voor een zestien-jarige jongen die een bromfiets had gekregen op zijn verjaardag en daarmee op dezelfde dag nog verongelukte. Ik kende hem goed. Hij kwam in mijn discotheek. Z’n ouders waren net zo oud als ik.
Na die eerste keer begon ik mij af te vragen of ik als vrijwilliger wat meer voor mensen zou kunnen betekenen. Als pastor wel te verstaan”.
Hij ging met de pastoor praten en vervolgens met de verantwoordelijken voor de opleiding in het bisdom Utrecht waaronder Lettele valt. Op z’n veertigste werd hij aangenomen op priesteropleiding Bovendonk in Hoeven, inmiddels conferentiecentrum en hotel.
Hoe moeilijk of makkelijk was dat? Rekveld: “Je laat uiteraard wat los, maar je krijgt er ook meteen wat voor terug. Door studie ontstaat direct een verrijking in het geloof, ook al door om te gaan met gelijkgezinden. En daarmee zeg ik niet dat het beroep van metselaar niet goed genoeg was. Integendeel, ook in de bouw zijn mensen nodig. Elk beroep heeft z’n functie. Overal kunnen we iets betekenen voor elkaar. Maar, in genoemde avondwake heb ik voor de betrokkenen heel veel betekend. En daarin wilde ik een stapje meer zetten”.
Hoeksteen
Toen hij vijfentwintig jaar geleden begon, telde Nederland nog driehonderd zelfstandige parochies. Heden ten dage zijn er nog dertig, weliswaar grotere verbanden met meerdere kerken, open. Enschede telde destijds nog zeven kerken waarvan er nu nog drie, maar binnenkort nog maar twee over zijn. Twee kerken voor een stad met een inwoneraantal van ruim 160.000. In het kleinere Losser is er ook al een gesloten en staat een andere op de nominatie om te sluiten.
In totaal zijn dertien kerken waar hij door de jaren heen gewerkt heeft inmiddels gesloten.
En gesloten kerken krijgen doorgaans een geheel andere bestemming. Niet zelden worden er appartementen in gemaakt. Wat vindt hij daarvan? “Een kerk waarin niet meer gevierd wordt en die dus onttrokken is aan de eredienst, is voor mij een gewoon gebouw, zonder ziel. Bisschop Ernst, die honderd jaar mocht worden en van wie ik les heb gehad, leerde ons: ‘Een kerk die niet dient, dient tot niets”.
Hij heeft daar dus geen moeite mee, sterker nog, hij heeft er zelf wel oren naar. Hij heeft plannen om na zijn pensioen naar Haaksbergen te verhuizen en als het lukt een appartement te gaan bewonen in de oude Lourdeskerk.
“Het gaat mij niet om de gebouwen – hoe mooi kerken ook zijn – het gaat mij om de levende stenen, de mensen waarvan Christus de hoeksteen is. Hij is het fundament. En dat geloof zullen wij Christenen, hoe weet ik niet, altijd blijven vieren. Daar ben ik van overtuigd”.
Ontkerkelijking
Hoe kijkt hij naar deze ontkerkelijking. “Dat is confronterend, maar het doet niets af aan het evangelie, aan de boodschap zoals Jezus die verkondigd heeft. Daar vind ik persoonlijk steun en kracht in en die wil ik verkondigen. Mensen geven hun eigen invulling aan wat ze geloven. Welvaart is zeker ook ‘n reden voor de teruggang van ons geloof plus het aantal kerkgangers. En ik weet wel, ieder heeft zijn eigen pad, maar soms vraag ik mij wel eens af: waar gaan we heen?
Het is Zijn kerk en die zal overleven. ‘Ik zal met u zijn tot aan het einde der tijden’, zei Jezus. Daar geloof ik in.
De mens heeft door de eeuwen heen veel geleerd. Althans op materieel en praktisch vlak. Daarbij zijn in de kerk, en in de hele maatschappij, dingen gedaan die beter niet gedaan hadden kunnen worden. Als het – en voor de meeste mensen geldt dat – draait om materiële vooruitgang, heb je de kerk niet nodig. Dan bepaal je je eigen weg. Mensen die alles hebben en hun eigen weg bepalen, delen veel minder tot niet.
Kijk naar derdewereldlanden zoals in Afrika. Vroeger stuurden wij broeders en zusters daar naartoe om hen te bekeren. Waar mensen onderdrukt worden en arm zijn, wordt meer gedeeld, ook qua geloof. We hielpen tot ze het zelf konden en eigen priesters en bisschoppen voortbrachten. Mijn opa zei toen al: ‘Let op, die komen nog ‘n keer terug om ons te bekeren’. Nu leeft en bloeit de kerk daar en groeit het geloof. Daar zijn nu veel meer roepingen dan hier ooit geweest zijn. De kerk is niet gekrompen, maar bloeit op een heel andere plek in de wereld. En in steeds meer Nederlandse parochies vind je buitenlandse priesters – zoals mijn opa al voorspelde – om mensen hier te bekeren”.
Mensenwerk
Wat vindt hij van de opkomst van de Islam in Europa? “Van elke religie valt te leren, maar ik houd het bij mijn eigen geloof. In mijn opleiding was ook aandacht voor andere religies, maar ik heb geleerd dat vanuit de kerk van Christus – die begon als een beweging binnen het Jodendom – alles is ontstaan”.
Of de opmars van de Islam in Europa invloed zal hebben op het Christendom en of beide godsdiensten naast elkaar kunnen bestaan, durft hij niet te zeggen. “Moslims hebben hun eigen gebedshuizen waar wèl in grote getale gevierd wordt. In het evangelie dat Jezus verkondigt, kunnen we vredig naast elkaar bestaan, maar het is en blijft mensenwerk. En mensen denken en handelen verschillend. De Bijbel begint met Kaïn en Abel, twee broers die niet door één deur konden. Kaïn sloeg Abel dood. Sindsdien is er onvrede in de wereld. Niet alleen binnen het geloof, maar in gezinnen, in relaties, in de politiek, kortom in de hele maatschappij.
Ruzies, vetes en onenigheden zijn er altijd geweest. Denk aan de Kruistochten, de Spaanse Inquisitie, Heksenverbranding, het is van alle tijden. De geschiedenis van de kerk was nooit rooskleurig. In de Middeleeuwen en daarna werden kerken zelfs als paardenstallen gebruikt.
Het verschil met nu is dat we veel meer middelen tot onze beschikking hebben om een en ander – en dat ook nog eens razendsnel – tot uitdrukking te brengen”.
Waar doe ik het voor?
Jezus zei tijdens zijn laatste avondmaal ‘Ik wil het leven met jullie delen. Dat hoop ik met al mijn goede en minder goede kanten en gaven, ook nog wat jaren te kunnen blijven doen. En soms zijn die gaven ook opgaves. Jezus zei wel ‘Waar er twee of drie in mijn naam aanwezig zijn, ben ik in hun midden’, maar als er maar heel weinig mensen in de kerk zijn, vraag ik mij soms, net als iedereen, toch af waar ik het allemaal voor doe.
In de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw begon het aantal kerkgangers al terug te lopen. Toen ik vijfentwintig jaar geleden begon, zaten er gemiddeld op zondag zo’n tweehonderd mensen in de kerk. Nu nog vijftig. Twaalf jaar geleden begon ik in Losser en telde een dienst nog zo’n kleine honderd mensen. Als er nu bij een zaterdagavond-viering vijfentwintig mensen aanwezig zijn, houdt het op. De Syrisch-Orthodoxe kerk in Enschede telt op zondag nog zo’n honderdvijftig tot tweehonderd mensen, maar daar moet ik bij vermelden dat die kerk ook nog veel jonge gezinnen en studenten trekt. In Haaksbergen en Losser gaat het om een kleine honderd, veelal oudere, mensen.
En vijfentwintig jaar geleden zaten er bij een uitvaart met gemak zo’n vier- a`vijfhonderd mensen in de kerk. Inmiddels vinden uitvaarten, mede als gevolg van Corona, in een heel andere vorm plaats. De gedwongen, kleinschalige bijeenkomsten in besloten kring, zijn gebleven”.
Eén priesterwijding dit jaar
“Dezelfde terugloop is te zien bij jonge mannen die priester willen worden. Dit jaar wordt in november één man tot priester gewijd. Hij komt overigens uit Enschede. Voor volgend jaar staat niemand op de nominatie en dat kan zomaar een aantal jaren zo blijven. Zelf was ik destijds één van vier mannen die werden gewijd”.
Afkomstig uit een gezin van acht kinderen heeft hij uiteraard een grote familie. “Alles bij elkaar zijn we met zo’n honderd mensen. Ook mijn familie is niet meer zo kerks. Ze lopen de drempel in elk geval niet plat. Daarmee zeg ik overigens niet dat ze niet geloven. Ze kunnen nog wel betere mensen zijn dan een priester als ik.
Mijn (achter)-neefjes en (-)nichtjes zijn weliswaar niet gedoopt, ik hoop dat ze wel dienstbaar zullen zijn. Ik geloof ook dat als het vrede- en liefdevolle mensen zijn, ze er zeker ook komen, want Jezus bereidt voor ons allen een plekje.
Laten we niet oordelen en niemand veroordeelt ons. Jezus gebruikte vaak grote en soms harde woorden waarmee hij ons een spiegel voorhoudt”.
En hij heeft het zelf wel eens in een preek gebruikt: Ik houd jullie wel ‘n spiegel voor, maar ik moet beginnen met mijzelf een spiegel voor te houden om van daaruit te leven en te verkondigen”.
Geestelijken gaan op vijfenzeventig-jarige leeftijd met emeritaat. Zo ook Willy Rekveld. Maar, hij zal – mèt zijn ontslag – aangeven zolang hij fysiek en geestelijk goed gezond is, zeker weekend-vieringen te willen blijven doen.
En zoals het een prediker betaamt besluit hij ons gesprek met een uitspraak die aan het denken zet: Alleen hij die heel veel van zichzelf houdt, is in staat van een ander te houden.
Wie er zondag 29 september bij wil zijn, is om 10.30 uur welkom in de Heilige Maria Geboortekerk. Aansluitend vindt een receptie plaats bij Cafe’Heijdemann in Losser.
Lees meer verhalen van De Ontmoeting
Volg het nieuws uit Haaksbergen
Tekst en foto: Hanneke Straten
Een productie van RTV Sternet