Buiten het zicht van de schijnwerpers zijn ontwikkelingen rond de zoutwinning in Haaksbergen. We praten u bij.
Na veel discussie in en rond de gemeenteraad is eind 2023 uiteindelijk een ‘verklaring van geen bedenkingen’ afgegeven op basis van een meerderheid en kon het Ministerie van Economische Zaken overgaan tot het afgeven van een omgevings- en een winningsvergunning. Zo geschiedde. Maar de Stichting Laat De Hoeve Niet Zakken (is de naam gewijzigd in Laat Haaksbergen Niet Zakken = LHNZ), een groep van direct belanghebbenden, want woonachtig in Den Hoeve en de Hassinkbrink, bleef het oneens met de besluitvorming. Verliet niet alleen teleurgesteld de publieke tribune van het raadshuis na de beslissende vergadering onder voorzitterschap van de onafhankelijke gespreksleider Han ten Broeke, maar bleef ook in volle actie. LHNZ diende, als belanghebbende, ‘protest’ in de vorm van zienswijzen in bij de beroepsrechter, de Raad van State. En richtte zich, ook omdat zo’n beroepsprocedure best enige tijd kan duren, via een kort geding tot de ‘gewone rechter’ met het dringende verzoek de zoutwinner Nobian opdracht te geven met alle voorbereidende werkzaamheden te stoppen totdat de Raad van State in de bodemprocedure uitspraak gedaan zou hebben. De rechter in Zwolle verwierp dat verzoek. Dus restte LHNZ eigenlijk niets anders dan afwachten.
Op de voet volgen
Afwachten? Nee dus. Er was namelijk een afzonderlijke omgevingsvergunning afgegeven door de gemeente Haaksbergen voor de bouw van een bedrijfsgebouw op het Stepelo bedrijventerrein. En LHNZ stelde vast, dat er in dat gebouw ook leidingen werden aangelegd bedoeld voor het toekomstige transport van pekel uit het winningsterrein. En die leidingen maakten geen deel uit van de afgegeven omgevingsvergunning voor dit gebouw. Maar de Stichting LHNZ trok eerst aan de bel bij de SoDM, het Staatstoezicht op de mijnen, belast met het toezicht op dit zoutwinningsproject. Er werd dus een zogenoemd ‘handhavingsonderzoek’ ingediend en de SoDM trok in augustus naar het fabrieksterrein. En kwam met een enigszins verrassende rapportage: er werden met betrekking tot de door het Ministerie afgegeven vergunningen geen onregelmatigheden geconstateerd, die stopzetting van activiteiten rechtvaardigden. Maar wel stelde SoDM vast, dat er binnen het eigenlijke fabrieksgebouw leidingen werden aangelegd, die niet vergund waren in de door de Gemeente Haaksbergen destijds verstrekte omgevingsvergunning. Dus SoDM raadde LHNZ aan zich tot de gemeente te richten en stuurde een kopie van hun bevindingen en het advies naar de Gemeente. Die reageerde niet naar LHNZ, dus trok woordvoerder Epi Winkelhuis zelf aan de bel bij de betrokken ambtenaar. En kreeg de reactie, dat hij eerst een ‘handhavingsverzoek’ zou moeten indienen, want de ‘gemeente deed op dit punt niet aan actieve handhaving’. Het standpunt van de gemeente bij monde van de afdeling Communicatie is duidelijk: ‘Het beleid van de gemeente is dat we alleen handhaven na een handhavingsverzoek ontvangen te hebben. Inmiddels hebben wij maandag 30 september een handhavingsverzoek ontvangen van Laat Haaksbergen Niet Zakken. We gaan met dit verzoek aan de slag. De komende weken controleren we of dat wat we aantreffen in het bedrijfsgebouw binnen de vergunning past. Zo niet, dan bepalen we wat het vervolgtraject wordt. Met de controle gaat enige tijd gemoeid. De uitgebreide vergunningen die zijn verstrekt moeten namelijk vergeleken worden met de situatie ter plekke’.
De bureaucratie ten top
Eigenlijk is hier sprake van ‘de bureaucratie ten top’: een stichting van belanghebbenden en bezwaarden richt zich tot de overheid, die aan de slag gaat en gaat kijken. De SoDM constateert geen onregelmatigheden, maar stelt wel vast, dat er al iets gebeurt, dat eigenlijk niet hoort, maar dat onder de competentie van een ander bestuursorgaan valt. En stelt dat andere bestuursorgaan, de gemeente Haaksbergen, daarvan ook netjes op de hoogte. Maar die komt niet in actie, maar wacht ‘op een handhavingsverzoek’. Het is bijna een soap. Maar tegelijkertijd een lastige afweging voor de gemeente: als er inderdaad sprake is van een overtreding met betrekking tot de omgevingsvergunning voor het fabrieksgebouw, gaat dan de gemeente consequent handhaven en dus Nobian corrigeren of geeft een goede verhouding met Nobian de doorslag? Het handhavingsverzoek is inmiddels door LHNZ ingediend en het verzoek heeft geleid tot actie bij de gemeente: er wordt beoordeeld of er sprake is van een overtreding ten opzichte van de eerder afgegeven omgevingsvergunning voor het bedrijfsgebouw.
Onrust over mogelijke verkoop van aandelen
Er is inmiddels ook hier en daar onrust ontstaan over de mogelijke gevolgen van een mogelijke overdracht van de aandelen van Nobian. Die aandelen zijn op dit moment in handen van twee investeringsmaatschappijen, een in de VS en een in Singapore. Die hebben een bankconsortium opdracht gegeven een overdracht van het aandelenpakket te bekijken. Zoals dat vrijwel dagelijks gebeurt in zakenwereld en bedrijfsleven. Maar zoals het zo vaak gaat: er ontstaat meteen onrust bij betrokken partijen. Niet alleen burgers, maar ook gemeenteraadsleden vragen zich af of een eventuele verandering van eigendom geen gevolgen zou kunnen hebben voor bijvoorbeeld de overeenkomst die de gemeente gaat sluiten met betrekking tot twee fondsen: een schadefonds en een omgevingsfonds. Maar is die onrust wel nodig? Naar de mening van de Nobian directie is het niet nodig: ‘Een eventuele overdracht van aandelen raakt de overeenkomsten niet, het is allemaal onnodig paniek zaaien’, zegt de communicatie-directeur. Nu weet vrijwel iedere insider, dat bij volledige overname van de aandelen van bedrijven alle verplichtingen en overeenkomsten mee overgaan naar de nieuwe eigenaar. En: niet aandeelhouders besturen een bedrijf, maar een Raad van Bestuur doet dat, hooguit kan een Raad van Commissarissen (aangewezen door de aandeelhouders de samenstelling van de Raad van bestuur in de toekomst wijzigen. Maar verplichtingen en overeenkomsten blijven ook dan overeind.
Vragen fracties
Hoewel nationale en internationale wetgeving bescherming lijken te bieden stellen de CDA- en VVD-fractie van de raad er toch vragen over aan het college. Welke waarborgen denkt het college te hebben met betrekking tot de continuïteit van de aanstaande overeenkomsten? En waarom heeft het college extra waarborgen in de overeenkomsten opgenomen als het allemaal zo goed wettelijk al is geregeld. Esther Diepenmaat van het CDA kent de nationale en internationale wetgeving behoorlijk goed als juriste, maar stelt toch: ‘die extra hoofdstukken, die door de gemeente worden toegevoegd en op extra waarborgen lijken maken het juist onduidelijk. Want waarom zou je in een overeenkomst als bedrijf moeten ondertekenen, dat je je aan de wet houdt?’ Wethouder Scholten moet de vragen van de twee fracties overigens nog beantwoorden.
Laatste nieuws
Inmiddels heeft het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) de noodzakelijke vergunningen gepubliceerd. Het gaat om de definitieve vergunning voor de bouw van acht nieuwe zoutwinlocaties in Haaksbergen. De vergunning gaat over de technische uitvoering van de bouwwerken, zoals de boorkelders, de funderingen en de zouthuisjes. Ook de werkzaamheden die daarvoor nodig zijn, zoals het plaatsen van materieel en de aanleg van in- en uitritten, maken onderdeel uit van de vergunning. Tegen deze vergunning kan ook beroep worden aangetekend.
Meer over politiek in Haaksbergen
Volg het nieuws uit Haaksbergen
Tekst: Ton van Rijswijk
Eindredactie: Michel van der Voort
Een productie van RTV Sternet