Met zo’n 60 vrijwilligers is ‘t Gilde Haaksbergen volop actief met een klussendienst, het Repair Café en de hobbywerkplaats: ‘Je zou kunnen zeggen dat we door de jaren heen uit ons jasje zijn gegroeid’.
Gilden – van oorsprong ambachtelijke beroepsorganisaties – werden in de Middeleeuwen opgericht om de economische belangen van de leden te beschermen. Een gilde was altijd gekoppeld aan een beroepsgroep. Een bekend voorbeeld was het verbond van handelaren dat onder de naam ‘Hanze’ in West- en Noord-Europa actief was.
Na de vijftiende eeuw verloren, als gevolg van de Industriële Revolutie en de Verlichting, bijna alle beroepsverbanden hun bestaansrecht.
Aan het einde van de vorige eeuw kregen ouderen behoefte om na hun pensionering actief te blijven. Al gauw werd duidelijk dat de kennis en ervaring van al die gezonde vutters en gepensioneerden niet verloren mocht gaan.
En dus riep Amsterdam in 1984 weer een – jawel – Gilde in het leven dat in 1991 resulteerde in het overkoepelende orgaan Gilde Nederland.
Haaksbergen sloot zich daar – aanvankelijk onder de vlag ‘Welzijn Ouderen Haaksbergen’ – een jaar later bij aan.
Stichting Gilde Nederland telt vandaag de dag vijftig lokale gilden, verspreid over het land.
Klussendienst
‘t Gilde kent drie disciplines. De Klussendienst helpt mensen die thuis of in de omgeving van het huis een klus hebben die ze zelf – wegens ziekte of ouderdom – niet meer kunnen uitvoeren. Daarbij ontbreekt het hen aan middelen om professionele hulp in te schakelen. Alhoewel het geen voorwaarde is, gaat het hier wel vaak om tuinonderhoud.
Voorzitter Léon Leeters: ‘Het is mooi dat ‘t Gilde beschikt over voldoende vrijwilligers die bereid zijn bij mensen die daartoe niet zelf in staat zijn, klussen in of rond het huis uit te voeren. Daarvoor wordt – in samenwerking met de gemeente – gekeken naar iemand’s financiële situatie. De normen daarvoor zijn onlangs aangescherpt om te voorkomen dat er ten onrechte een beroep op wordt gedaan.
Repair Café
Behalve deze dienst kent ‘t Gilde het – begin volgend jaar tien jaar oude – Repair Café. Met als slogan ‘Weggooien is zonde’ gaat het hier om handige vakmensen die anderen helpen met het herstellen of repareren van apparatuur. Denk daarbij aan bijvoorbeeld een koffiezetapparaat, computer, stofzuiger of grasmaaier. Die service biedt ‘t Gilde twee keer per maand op woensdag en zaterdag.
Leeters: ‘Hier is wel een nieuwe, interessante ontwikkeling gaande. Nieuw EEG-beleid verplicht fabrikanten in de toekomst reparabele apparatuur te maken. Dat gaat natuurlijk niet van de één op de andere dag, maar successievelijk gaat dat naar mijn verwachting leiden tot een uitbreiding van ons Repair Café. Tot nu toe kon heel veel apparatuur eenvoudig niet gerepareerd worden door de manier waarop ze geassembleerd is. Sommige apparaten kunnen zelfs niet eens worden open gemaakt. En dus restte de halve wereld niets anders dan weggooien met de inmiddels overbekende gevolgen vandien.
Gelukkig komt daar met deze nieuwe regelgeving verandering in. Een koffiezetapparaat moet straks bijvoorbeeld helemaal uit elkaar gehaald kunnen worden. Het spreekt voor zich dat hierin voor ‘t Gilde een belangrijke rol is weggelegd’.
Hobbywerkplaats
En dan is er nog de Hobbywerkplaats. Hier worden mensen vakkundig geholpen bij het maken van dingen. Dat kan bijvoorbeeld om een opa gaan die een bed voor zijn kleinkind wil maken. Materialen dienen door de maker zelf te worden aangeschaft. In de werkplaats staan allerlei machines gratis tot zijn beschikking. Ook worden hier workshops houtbewerken gehouden.
Daarmee onderscheidt Haaksbergen zich overigens van andere Gildes. Nergens hebben ze zo’n grote, mooie werkplaats met zoveel machines. Alle vrijwilligers mogen die overigens zelf gratis gebruiken. En daar wordt volop gebruik van gemaakt, al was het maar vanwege het sociale aspect.
Dit zijn de drie vaste pijlers waarop ‘t Gilde draait. Daarnaast vinden er workshops elektronica plaats waarin kinderen (basisschool groep zeven en acht) onder begeleiding van deskundigen in acht bijeenkomsten dingen maken. Ook hier zijn de materialen uiteraard voor eigen kosten van de deelnemers. Na afloop wordt een oorkonde voor het gemaakte object verstrekt.
Kennisoverdracht
Secretaris Ria Veldhuis legt uit dat het bij ‘t Gilde altijd draait om kennisoverdracht. ‘Alhoewel die zich veelal beperkt tot vakmanschap, kan ze weliswaar heel breed zijn. Stel dat een geschiedenisleraar een sterke behoefte zou voelen om een lezing te geven, dan staan we daar ook voor open’.
En last but not least kent ‘t Gilde projecten voor verenigingen en of instellingen waarbij op verzoek passende dingen worden gemaakt of gerealiseerd. Leeters: ‘En die ontwikkeling willen we in de toekomst uitbreiden. Er zijn natuurlijk veel verenigingen en instellingen in Haaksbergen die met de regelmaat van de klok iets op maat nodig hebben. Wij kunnen dat hier maken en leveren. Dat geeft een win-win situatie. Op dit moment is er contact met Cultuur Coalitie Haaksbergen (CCH) en dat lijkt een structurele samenwerking te gaan worden. Maar, ik kan me voorstellen dat we eenzelfde vorm van samenwerking kunnen aangaan met bijvoorbeeld het I.V.N., Wijkracht en andere instellingen’.
Eigen broek ophouden
Als stichting mag ‘t Gilde geen winst maken. Maar, waar draaien zij dan van? Er zijn toch altijd kosten? Huur, elektriciteit, water enzovoort.
Leeters: ‘Wij hebben het voorrecht te kunnen bogen op een geweldige sponsor, en dat is Dijkstra Plastics. Dit bedrijf stelt ons dit pand inmiddels al weer zes jaar belangeloos ter beschikking, inclusief energiekosten. Daar zijn we dus geen geld aan kwijt. Uiteraard moeten we wel onze machines onderhouden, materialen kopen, aan veiligheidsvoorwaarden voldoen en onder andere EHBO-artikelen in huis hebben. Daartoe ontvangen we van de gemeente Haaksbergen een jaarlijkse subsidie van 1846 euro. Dat houdt natuurlijk niet over – let wel, ik klaag niet – maar een dergelijk bedrag maakt wel dat we onze eigen broek moeten ophouden.
Gelukkig blijken ook de inwoners van Haaksbergen ‘t Gilde goed gezind te zijn. Wij zijn niet breed bekend en toch ontvangen wij veel spontane giften. Mensen weten dat wij goed doen en daarom wordt ons blijkbaar veel gegund.
Bovendien staat er bij elk Repair Café een bus voor vrije giften. Dat gaat weliswaar om tientjes-werk, maar toch zorgt alles bij elkaar ervoor dat wij geen verlies lijden’.
Veldhuis: ‘Buiten dat moet je natuurlijk niet vergeten dat al onze zestig vrijwilligers stuk voor stuk handig zijn. Interne klussen zoals schilderen, onderhoud en het verfraaien van het pand doen we daarom zelf en kosten niets’.
Meisjes en vrouwen
Net als de meeste vrijwilligers-organisaties hoopt ook ‘t Gilde op verjonging. Veldhuis: ‘We hebben wel wat jonge vrijwilligers, maar de hoofdmoot is gepensioneerd. Ook meisjes en vrouwen zouden meer dan welkom zijn. Behalve ikzelf zijn er nog vier vrouwelijke vrijwilligers waar we heel blij mee zijn.
Gelukkig zijn er wel steeds meer jonge meisjes geïnteresseerd om in de workshops dingen te maken. Ongetwijfeld gaat dat in de toekomst een ander beeld te zien geven.
Nieuwe vrijwilligers – die altijd gewenst zijn en niet per definitie uit Haaksbergen hoeven te komen – draaien na een intakegesprek eerst allemaal een poosje mee. Er wordt dan vooral gekeken, ook door de coördinator, of iemand voldoende kennis en ervaring heeft om in de Klussendienst, het Repair Café of de Hobbywerkplaats te kunnen meedraaien.
Er zijn plannen om onze activiteiten uit te breiden, maar dat kunnen we alleen doen met meer vrijwilligers. Je zou kunnen zeggen dat we door de jaren heen uit ons jasje zijn gegroeid’.
Waar besteedt Haaksbergen haar geld aan?
De onderzoeksredactie van RTV Sternet buigt zich over de vraag waar de gemeente Haaksbergen haar geld aan uitgeeft. Dat doen we onder meer door te onderzoeken welke organisaties subsidies krijgen en zo ja, hoeveel en waarvoor. Heeft u een onderwerp waarvan u vindt dat we er aandacht aan moeten schenken, mail dan naar info@haaksbergeninbeeld.nl.
op de foto: Leon Leeters en Ria Veldhuis
Kijk voor meer informatie op de website van ‘t Gilde Haaksbergen
Meer over duurzaamheid in Haaksbergen
Volg het nieuws uit Haaksbergen
Tekst en foto: Hanneke Straten
Eindredactie: Michel van der Voort
Een productie van RTV Sternet