Op de laatste dag van het jaar is in heel Twente carbid schieten een traditie.
Ook in dit Corona jaar kon het! Wel moest er eerst een aanvraag gedaan worden bij de gemeente en natuurlijk zijn de coronaregels een must. Om deze traditie in ere te houden moet het natuurlijk altijd veilig en met respect voor de omgeving gebeuren: “Carbid is pas vet als je een beetje oplet”.
Calciumcarbide wordt in een melkbus gelegd en enigszins natgemaakt, bijvoorbeeld met speeksel of water, waarna de bus wordt afgesloten met het deksel of een (plastic) bal. Het zich vormende ethyn wordt door een klein zundgat ontstoken en ontploft met een dreunende knal, waarbij de bal uit de bus schiet en tientallen meters verderop terecht kan komen. Bij een grote bus is de knal vaak oorverdovend. Daarom is het aan te raden om bij het carbidschieten gehoorbescherming te dragen.
De uitdaging van het carbidschieten ligt hem in het uitkienen van het juiste tijdstip voor ontsteking. Het is een sport een optimale knal te veroorzaken door de hoeveelheid carbid en water en de tijdsduur tot ontsteking te variëren.
De geschiedenis van het carbidschieten is niet goed bekend. De traditie voert mogelijk terug tot de Germaanse joelfeesten.In de 19e eeuw bestond zowel op het platteland als in de stad het gebruik om op bijzondere dagen kabaal te maken. Op het platteland bleef de gewoonte van het losschieten, het lossen van schoten bij de ondertrouw, bestaan. Waarschijnlijk is daaruit het carbidschieten ontstaan. Carbid kwam aan het eind van de negentiende eeuw beschikbaar.
Nadat in 2014 een nieuwe vuurwerkwet is ingevoerd, is de populariteit van carbidschieten toegenomen. Volgens deze wet mocht vuurwerk alleen tussen 6 uur ‘s avonds en 2 uur ‘s nachts op oudejaarsnacht worden afgestoken. Daar carbidschieten niet onder deze wet valt, gingen meer mensen hiertoe over.
Ten tijde van de coronacrisis in 2020, toen voor oudjaar 2020/2021 een vuurwerkverbod was afgekondigd, is overwogen ook het carbidschieten landelijk te verbieden. Dat verbod kwam er niet maar in diverse gemeenten en regio’s is wel tot een verbod overgegaan, zoals in Den Haag en Noord-Brabant.
Kijk hier voor meer verhalen over Cultuur in Haaksbergen
Kijk hier voor meer Video’s uit Haaksbergen
Camera en montage: Matthijs Prins
Interview en tekst: Christa Wensink
Een productie van RTV Sternet